Crop Insurance: रब्बी पीक विमा योजना २०२५-२६: संपूर्ण माहिती
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना (PMFBY) महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी नैसर्गिक आपत्त्यांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून संरक्षण देण्यासाठी सुरू झाली आहे.
१. योजनेचा उद्देश आणि अंमलबजावणी
- उद्देश: नैसर्गिक आपत्ती, दुष्काळ, पूर, गारपीट, चक्रीवादळ, कीटक किंवा रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून शेतकऱ्यांना आर्थिक संरक्षण देणे.
- अंमलबजावणी: रब्बी हंगामात पुणे, सोलापूर आणि अहमदनगर (अहिल्यानगर) जिल्ह्यांत ही योजना भारतीय कृषी विमा कंपनीमार्फत राबवली जात आहे.
- नोंदणी पोर्टल: अधिकृत पोर्टल pmfby.gov.in वर ऑनलाइन नोंदणी उपलब्ध आहे.
२. पीकनिहाय अर्ज करण्याची अंतिम मुदत
शेतकऱ्यांनी खालील अंतिम तारखांपूर्वी विमा अर्ज नोंदवणे आवश्यक आहे:
| पीक | अर्ज करण्याची अंतिम मुदत |
| ज्वारी | ३० नोव्हेंबर २०२५ |
| गहू, हरभरा, कांदा | १५ डिसेंबर २०२५ |
| उन्हाळी भुईमूग | ३१ मार्च २०२६ |
३. शेतकऱ्यांनी भरावयाचा प्रीमियम (पैसे किती लागणार?)
या योजनेत शेतकऱ्यांकडून फक्त प्रीमियम (विमा हप्ता) घेतला जातो. कोणतेही अतिरिक्त शुल्क आकारले जाणार नाही.
- सेवा शुल्क: CSC केंद्रांना प्रति शेतकरी ₹४० सेवा शुल्क विमा कंपनीद्वारे भरले जाते.
📍 प्रीमियमचे उदाहरण (पुणे जिल्ह्यासाठी)
तालुका आणि पिकानुसार कव्हर (विम्याची रक्कम) आणि प्रीमियम दर बदलत असल्याने, अर्ज करताना आपल्या तालुक्याचे अद्ययावत दर तपासणे महत्त्वाचे आहे.
| पीक | विमा कव्हर (विम्याची रक्कम) | शेतकऱ्याचा प्रीमियम (उदाहरण) |
| गहू (सिंचित) | ₹ ४५,००० | ₹ २२५ |
| हरभरा | ₹ ३६,००० | ₹ ९० |
४. अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सर्वप्रथम AgriStack नोंदणी पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
| क्र. | आवश्यक कागदपत्रे |
| १. | शेतकरी ओळखपत्र |
| २. | आधार कार्ड |
| ३. | बँक खात्याचे तपशील (पासबुक) |
| ४. | सातबारा किंवा जमिनीचा मालकीहक्क पुरावा |
| ५. | भाडेकरू शेतकरी असल्यास भाडेकरार |
| ६. | ई-पीक पाहणीचा पुरावा (Crop Survey) |
५. महत्त्वाचे कायदेशीर निर्देश
पुणे कृषी विभागाचे उपसंचालक दत्तात्रय गावसाने यांनी फसव्या दाव्यांवर कडक कारवाई करण्याची सूचना दिली आहे:
- फसव्या दाव्यांवर कारवाई: फसवा दावा आढळल्यास, त्या शेतकऱ्याला पुढील पाच वर्षे सर्व सरकारी योजनांमधून वगळले जाईल.
- माहितीची अचूकता: सर्व माहिती अचूक देणे आवश्यक आहे आणि चुकीची कागदपत्रे दिल्यास कारवाई होऊ शकते.
६. मदत व संपर्क
अर्ज प्रक्रियेत अडचण आल्यास मदतीसाठी खालील संपर्क साधनांचा वापर करू शकता:
- हेल्पलाइन क्रमांक: १४४४७
- स्थानिक कृषी कार्यालय
- राज्य कृषी विभागाचे संकेतस्थळ: krishi.maharashtra.gov.in
व्हाटसऍप ग्रुप जॉईन करा